Beschrijving

Drie bouwvolumes
Het gebouw Grote Kerkplein 12-13 / Praubstraat 2 heeft een vrijwel vierkante plattegrond. Het bestond oorspronkelijk uit drie zelfstandige panden: één groot huis op de hoek van het Grote Kerkplein en de Praubstraat (A) en daarachter twee kleinere huizen op de hoek van de Praubstraat en Papendwarsstraat (B) en aan de Papendwarsstraat (C). Deze zijn in de huidige opzet van het gebouw nog goed herkenbaar. De verschillende bouwvolumes zijn inpandig met elkaar verbonden. De verschillen in vloerhoogte worden met trapjes overbrugd. Samen vormen de drie bouwdelen het ‘Zwolse Balletjeshuis’.

A. Huis Grote Kerkplein
Het huis op de hoek van het Grote Kerkplein en de Praubstraat (nr. 12-13) is gebouwd op een rechthoekige plattegrond en telt twee bouwlagen onder een zadeldak met een dakschild aan de Praubstraat. Het oostelijk deel op de hoek (winkel) is onderkelderd. Het dak is gedekt met rode oud-Hollandse dakpannen. Op de nok staan twee gemetselde schoorstenen. Aan de voorzijde is centraal in het dak een houten dakkapel met een plat dakje opgenomen, die voorzien is van een fronton en pilasters aan weerszijden van een draairaam. 

Gevel Grote Kerkplein
De voorgevel aan het Grote Kerkplein is uitgevoerd als gepleisterde lijstgevel en wordt aan de bovenzijde afgesloten door een hoge kroonlijst met in het fries de naam ‘ZWOLSE BALLETJESHUIS’. De gevel is asymmetrisch ingedeeld met vijf vensterassen. Links op de begane grond bevindt zich een houten pui met etalagevenster en entree tot de winkel. De getoogde bovenlichten zijn voorzien van een ‘zweepslag’ en hebben een roedeverdeling. Centraal op de begane grond de entree naar de bovenwoning, bestaande uit een brede deur met in het bovenlicht een snijraam. Aan de rechterzijde bevat de gevel twee houten vensters met schuiframen, met daarboven twee vensters met stolpramen. Begane grond en verdieping zijn visueel gescheiden door een cordonlijst. De verdieping is ingedeeld met vier getoogde schuifvensters en één smal schijnvenster, allen voorzien van een stucomlijsting. 

Gevel Praubstraat
De linker zijgevel aan de Praubstraat heeft dezelfde hoofdopzet en telt drie vensterassen. De begane grond is ingedeeld met centraal de winkeldeur, geflankeerd door twee houten schuifvensters. De bovenlichten zijn voorzien van een zweepslag en hebben een roedeverdeling. Op de verdieping zijn één schuifvenster (links) en twee schijnvensters aangebracht. 

Indeling
Het huis bestaat uit een hoog voorhuis aan de zijde van de Praubstraat, met daarachter een achterhuis met (voormalige) insteek. In het huis is op de begane grond de winkel van het Zwolse Balletjeshuis gevestigd met boven het verlaagde plafond een tussenverdieping. In het voorhuis bevindt zich de trap naar deze tussenverdieping en is aan de voorzijde de trapopgang naar de verdieping afgescheiden. Het huis is door middel van een centrale dwarsmuur gescheiden van de achtergelegen huizen B en C. 
De tussenverdieping en verdieping zijn beiden ingedeeld met een kleine overloop en twee ruimten/vertrekken aan het Grote Kerkplein. 
De zolder is met houten wanden ingedeeld in een overloop en twee slaapkamers. 

Constructie
Boven de tussenvloer in de winkel bevindt zich de enkelvoudige verdiepingsbalklaag van het voorhuis. Deze bestaat uit grenen balken die bij de oplegging zijn voorzien van consoles met een ojiefprofiel. De insteek van het achterhuis heeft een enkelvoudige balklaag met duivejagerprofiel. De verdiepingsbalklaag is ter hoogte van het achterhuis ook enkelvoudig uitgevoerd en voorzien van een smal kwartrond profiel. De zolderbalklaag is niet in het zicht. 
De kapconstructie bestaat in hoofdzaak uit een beschoten rondhouten sporenkap. De daksporen zijn onderling verbonden met rondhouten hanenbalken. Aan de westzijde heeft de zolder een borstwering en zijn de daksporen om en om uitgevoerd met kreupele stijlen. 
Het voorhuis is onderkelderd. De achterwand van de kelder loopt een klein stukje voorbij de scheidingswand en het trappenhuis tussen voorhuis en achterhuis. De kelder is voorzien van twee troggewelven op centraal geplaatste gordelbogen die rusten op een gemetselde kolom. 

B en C. Huis Praubstraat en huis Papendwarsstraat
De twee huizen aan de Praubstraat (nr. 2, B) en Papendwarsstraat (ongenummerd, C) zijn gebouwd op een vierkante plattegrond en tellen beiden twee bouwlagen onder een doorlopend zadeldak. Het dak is gedekt met rode oud-Hollandse dakpannen loopt ter plaatse van bouwdeel C iets lager door. Het huis aan de Praubstraat, bouwdeel B, is onderkelderd. 

Gevel Praubstraat
Het linker deel van de gevel aan de Praubstraat (nr. 2) is uitgevoerd met een schijngevel of leugenaar en sluit aan bij de architectuur van het huis aan het Grote Kerkplein. Boven de begane grond en verdieping zijn cordonlijsten aangebracht. De gevel is ingedeeld met twee vensterassen. Rechts op de begane grond bevindt zich de voordeur van bouwdeel B met links daarvan een venster. Boven de deur prijkt het opschrift ‘ENIGE FARBRIKANT DER ECHTE ZWOLSE BALLETJES’. Op de verdieping zijn twee T-schuifvensters geplaatst. Daarboven bevindt zich een mezzanino met schijnvensters. 

Gevel Papendwarsstraat
De gevel aan de Papendwarsstraat is gepleisterd en wordt aan de bovenzijde op twee niveaus (corresponderend met de twee bouwdelen) afgesloten door een eenvoudige bakgoot op klossen. Rechts is tegen de gevel een moderne schoorsteen geplaatst. Het rechter deel van de gevel (B) is, op twee kleine ramen na, vrijwel blind uitgevoerd. 
Het linker deel (C) telt twee vensterassen en is asymmetrisch ingedeeld met links de voordeur met een bovenlicht met gietijzeren 'levensboom' en rechts daarvan een groot schuifvenster met roedeverdeling. Op de verdieping bevinden zich twee vensters en een klein raampje.

Indeling
De huizen B en C zijn via doorbraken in de centrale dwarsmuur op de begane grond en verdieping verbonden met het huis aan het Grote Kerkplein. Achter de deur aan de Praubstraat bevindt zich op de begane grond een smalle gang die toegang geeft tot de keuken en de voormalige bakkerij aan de Papendwarsstraat. De kamer rechtsachter (gezien vanaf het Grote Kerkplein) heeft een eigen buitenentree. 
De verdieping van het huis aan de Praubstraat (B) is ingedeeld met twee vertrekken en is via een overloop en opening in de scheidingsmuur verbonden met de tussenverdieping van het huis aan het Grote Kerkplein (A). 
De verdieping van het huis aan de Papendwarsstraat (C) is ingedeeld met een keuken/badkamer en een wc. Een gang leidt via een doorbraak in de centrale scheidingsmuur naar de verdieping van huis A. 
De zolder boven de huizen B en C is toegankelijk via een luik in de zoldervloer en was gedurende het onderzoek niet toegankelijk. 

Constructie
Onder beide huizen bevindt zich een kelder die het volledige huis B beslaat en nog een stukje doorloopt onder huis C. De kelder is opgebouwd uit anderhalf vak met kruisgewelven.
De verdiepings- en zolderbalklaag van het huis aan de Praubstraat (B) zijn niet in het zicht. 
De verdiepings- en zolderbalklaag van het huis aan de Papendwarsstraat (C) bestaan uit ongeprofileerde, enkelvoudige balklagen, opgelegd in de voorgevel en in de scheidingsmuur met het huis aan het Grote Kerkplein. De houtsoort is onbekend. 

De kapconstructies konden niet in detail waargenomen worden. Op basis van beperkte waarnemingen door het luik en de eerder uitgevoerde inventarisatie bestaat de kapconstructie van het huis aan de Praubstraat uit een sporenkap met naaldhouten en eiken daksporen. De kap boven het huis aan de Papendwarsstraat is eveneens uitgevoerd als sporenkap, met rondhouten daksporen en eiken daksporen.