Tijdbeeld
1 afbeelding.

Waardestelling

Samenvatting bouwgeschiedenis
Roggenstraat 10 is oorspronkelijk gebouwd als verdiepingloos dwarshuis met een hoge begane grond en direct daarboven een zolder onder een vrij steile kap. Bouwsporen tonen aan dat het huis een eiken sporenkap had met kromstijlgebinten en dat de oplegging van de zolderbalklaag was uitgevoerd met korbeelstellen. Het casco van dit huis bleef ondanks latere verbouwingen vrij gaaf bewaard en dateert nog uit de veertiende- of het begin van de vijftiende eeuw. Hierbij gaat het om beide bouwmuren en topgevels, substantiële delen van de voormalige zolderbalklaag (nu verdiepingsbalklaag) en vlieringbalklaag (nu zolderbalklaag), enkele kromstijlen van voormalige kapgebinten op de verdieping en hergebruikte eiken daksporen.

In de zeventiende eeuw werd het dwarshuis aan de voorzijde verhoogd, waardoor het huidige asymmetrische dak tot stand is gekomen. De voormalige vlieringbalklaag werd verlengd en met sleutelstukken met ojiefprofiel opgelegd in de verhoogde voorgevel. Het huis kreeg een verdieping, met daarboven een zolder met de huidige naaldhouten kapconstructie.

Vóór 1832 werd het pand Roggenstraat 10 gesplitst in twee huizen. Omstreeks 1875 werden de twee huizen weer samengevoegd, waarna de voorgevel werd gemoderniseerd met nieuwe zesruits schuiframen en werd voorzien van een blokpleistering. Vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw werd de begane grond van Roggenstraat 10 voor een deel benut als winkel. De winkelruimte in het pand werd in de loop van de twintigste eeuw geleidelijk uitgebreid. Van het historische woonhuis- of winkelinterieur bleef, behoudens een enkele paneeldeur, voor zover zichtbaar niets bewaard.

In 1967 vond er een verbouwing plaats naar ontwerp van architect Theo G. Verlaan. In de winkelruimte kwam een verlaagd plafond met daarboven een lage tussenverdieping. Ter hoogte van deze tussenverdieping is het muurwerk van de voorgevel en achtergevel opnieuw opgetrokken. De achtergevel is ook daarboven geheel vernieuwd. Verder verdween de voormalige gewelfkelder en realiseerde men een nieuw trappenhuis. De huidige indeling op de verdieping is grotendeels in deze periode tot stand gekomen. De winkel en winkelpui zijn later nogmaals gemoderniseerd.  

1 afbeelding.

Waardestelling
De cultuurhistorische waardestelling is volgens de Richtlijnen bouwhistorisch onderzoek onderverdeeld in een aantal deelwaardestellingen: algemene historische waarden en waarden vanuit de gebruikshistorie, ensemblewaarden en stedenbouwkundige waarden, architectuurhistorische waarden en bouwhistorische waarden. Elk van deze deelwaarden wordt getoetst aan de hand van de criteria gaafheid (authenticiteit) en zeldzaamheid. Daarnaast zijn zowel de bouwfasering als de waardestelling visueel gepresenteerd op ingekleurde plattegronden van het gebouw. De afgebeelde plattegronden zijn tevens in hogere resolutie te downloaden. 

De tekeningen dienen in samenhang met de tekstuele waardestelling bekeken te worden. Het is namelijk niet mogelijk om alle cultuurhistorische waarden op het platte vlak weer te geven. Ook gaan sommige potentiële waardevolle onderdelen mogelijk nog schuil achter gepleisterde muren en latere plafondafwerkingen.

Waarderingsplattegronden
blauw: hoge monumentwaarden, van cruciaal belang voor de structuur en/of de betekenis van het object.
groen: positieve monumentwaarden, van belang voor de structuur en/of de betekenis van het object.
geel: indifferente monumentwaarden, van relatief weinig belang voor de structuur en/of de betekenis van het object.
kruizen: monumentwaarden van balklaag of kap
 

Algemene historische waarden en waarden vanuit de gebruikshistorie

  • Roggenstraat 10 is van enig algemeen historisch belang als woon-winkelpand in het zuidelijk deel van de Roggenstraat. De herkenbaarheid van het historisch gebruik is relatief beperkt. De architectuur en indeling van de voorgevel herinnert nog enigszins aan de transitie van wonen naar winkels die vanaf het derde kwart van de negentiende eeuw rond de Grote Markt plaatsvond. De winkelpui is echter herhaaldelijk gemoderniseerd en ook in het interieur resteren vrijwel geen elementen die op tastbare wijze herinneren aan de materiële woon- en winkelcultuur van voormalige bewoners en gebruikers. 

Ensemblewaarden (samenhang) en stedenbouwkundige waarden

  • Roggenstraat 10 voegt zich vanwege het behoud van de gemeenschappelijke bouwmuren in de historische percelering die ter plaatse al in de late middeleeuwen is ontstaan. Het pand vormt samen met de andere huizen aan de oostzijde van de Roggenstraat een zeer waardevol en gaaf bewaard gebleven historisch-stedenbouwkundig en typologisch ensemble van aaneengesloten, ondiepe huizen met een dwarskap. 
  • Het pand is vanwege de duidelijke afleesbaarheid van de bouwgeschiedenis niet alleen van bouwhistorische waarde, maar ook van stedenbouwkundig belang. Roggenstraat 10 is één van de voorbeelden van historische (dwars)huizen in de binnenstad die aantoonbaar oorspronkelijk verdiepingloos waren. Dit biedt enig inzicht in de stedenbouwkundige ontwikkeling van Zwolle, waarbij buiten de Grote Markt in de late middeleeuwen vermoedelijk hoofdzakelijk nog huizen zonder verdieping gestaan hebben. 

Architectuurhistorische waarden

  • Roggenstraat 10 is van architectuurhistorisch belang vanwege het relatief gaaf bewaard gebleven bovenste deel van de voorgevel uit het derde kwart van de negentiende eeuw. De gevelafwerking in de vorm van blokpleistering, de asymmetrische vensterindeling en de materialisering en detaillering van de houten schuifvensters, de kozijnen en de natuurstenen en houten onderdorpels zijn van hoge cultuurhistorische waarde. De moderne winkelpui, gootafwerking en de middelste betonnen onderdorpel zijn van indifferente cultuurhistorische waarde. 
  • Het pand is verder van architectuurhistorisch (en bouwhistorisch) belang vanwege de ogenschijnlijk gaaf bewaard gebleven historische vloer- en plafondafwerking in de vorm van naaldhouten vloeren en (restanten van) houten plafonds. De vloerdelen van de verdieping, zolder en vliering en de houten plafonds van de begane grond en verdieping dateren mogelijk nog uit de zeventiende- of achttiende eeuw en vertegenwoordigen een hoge cultuurhistorische waarde. Een substantieel deel hiervan gaat in de huidige situatie nog schuil achter latere afwerkingen. 
  • Verder zijn de architectuurhistorische waarden in het interieur relatief beperkt vanwege latere modernisering en de veranderingen (en het uitbreken) van de indeling. Op de verdieping is alleen het vertrek rechtsvoor als ruimte nog een herkenbaar onderdeel van de historische indeling. Aan de wanden van dit vertrek en de in de achterwand opgenomen paneeldeur is een positieve cultuurhistorische waarde toegekend. De scheidingswand tussen de kamers aan de voorzijde op de verdieping herinnert nog aan de indeling ten tijde van de splitsing die reeds vóór 1832 tot stand kwam. 
  • De in 1967 en later gerealiseerde indeling en interieurafwerking is van indifferente cultuurhistorische waarde. 


Bouwhistorische waarden

  • Roggenstraat 10 is van groot bouwhistorisch belang vanwege de lange en duidelijk afleesbare bouwgeschiedenis. Het pand is een representatief en voor Zwolle gaaf en zeldzaam bewaard typologisch voorbeeld van een laat-middeleeuws verdiepingloos dwarshuis dat in de zeventiende eeuw is verhoogd. 
  • De bewaard gebleven onderdelen van het laat-middeleeuwse casco en de zeventiende-eeuwse verhoging vertegenwoordigen een hoge cultuurhistorische waarde vanwege de ouderdom, het materiaalgebruik, de constructie(wijze), de geschiedenis van de bouwtechniek en de afleesbaarheid van de bouwgeschiedenis (bouwsporen). In concrete zin gaat het hierbij om de bouwmuren en topgevels, de verdiepingsbalklaag, de bewaard gebleven kromstijlen op de verdieping, de zolderbalklaag, de kapconstructie en de dakbedekking in de vorm van rode oud-Hollandse dakpannen. Ook de rij dakpannen op de oude daklijn aan de achterzijde zijn van hoge waarde. 
  • De in 1967 en later vernieuwde constructieve onderdelen zijn van indifferente cultuurhistorische waarde. Dit geldt dus ook voor het deel van de achtergevel dat ter hoogte van de tussenverdieping verdieping vrijwel geheel zichtbaar vernieuwd is. Het is vooralsnog onbekend of er op de begane grond nog restanten van de oorspronkelijke achtergevel bewaard zijn gebleven.