Tijdbeeld
2 afbeeldingen.

Waardering

Samenvatting bouwgeschiedenis
De bouwgeschiedenis van de huidige boerderij ‘Oude Wezeveld’ start in de achttiende eeuw, als ten zuidwesten van Huis Wezeveld op de gelijkname buitenplaats een koetshuis wordt gebouwd. Het koetshuis bestond uit een langgerekt bouwvolume met centraal een koets- of rijtuigstalling, links een paardenstal en rechts een dienstwoning. In de loop van de achttiende eeuw of in het begin van de negentiende eeuw wordt achter tegen het koetshuis een driebeukig bedrijfsgedeelte gebouwd. Hiermee krijgt het gebouw haar huidige T-vormige plattegrond en ontstaat tevens ruimte om de bestaande rijtuigstalling naar achteren toe uit te breiden. Na de sloop van Huis Wezeveld in 1870 behield het koetshuis aanvankelijk mogelijk (deels) haar functie. Op enig moment zal het pand hoofdzakelijk als boerderij dienst hebben gedaan. In 1931 vindt er een ingrijpende verbouwing van de boerderij plaats, waarbij het accent ligt op de vernieuwing van de indeling en het interieur van het woongedeelte. Afgestemd op de nieuwe plattegronden zijn in deze periode ook de gevels van het voormalige koetshuis opnieuw ingedeeld. Na de Tweede Wereldoorlog hebben zich nog enkele relatief kleinschalige veranderingen voorgedaan die betrekking hadden op de modernisering van het interieur van het woongedeelte, het moderniseren van de stalinrichting en (omstreeks 1970) het afscheiden van de rechter zijbeuk in het bedrijfsgedeelte, mogelijk ten behoeve van witlofteelt. 

De steltenberg is kort voor 1916 gebouwd en in 1953 aan de achterzijde uitgebreid met varkenshokken. 
 

2 afbeeldingen.

Waardering
De cultuurhistorische waardering is onderverdeeld in een aantal deelwaardestellingen. Daarnaast zijn de bouwfasering en de waardering visueel gepresenteerd op de bijgevoegde faserings- en waarderingsplattegronden. Deze zijn als PDF-bestand ook te raadplegen via ‘Downloads’. Als ondergrond is gebruik gemaakt van plattegronden van TMOJ. Deze plattegronden zijn voor een deel niet accuraat en niet volledig. 

algemene historische waarden en waarden vanuit de gebruikshistorie

  • 'Boerderij Oude Wezeveld’ is van algemeen historisch belang als voormalig koetshuis met aangebouwd bedrijfsgedeelte van landgoed Wezeveld. Het gebouw getuigt indirect van de ontwikkeling van het landgoed, dat reeds in de late Middeleeuwen wordt vermeld en begin achttiende eeuw in handen komt van de familie Van Hövell tot Westerflier. 
  • De in de voorgevel van het voormalige koetshuis herplaatste gevel- of wapensteen is van algemeen historisch belang vanwege de verwijzing naar de verbouwing of vernieuwing van Huis Wezeveld in 1726. Verder herinnert de gevelsteen aan de adellijke familie Van Hövell tot Westerflier die vanaf de achttiende eeuw tot ver in de twintigste eeuw eigenaar was van landgoed Het Wezeveld. 
  • Het bouwvolume van het huidige woongedeelte, de deels bewaard gebleven driedeling in een paardenstal, rijtuigstalling en dienstwoning met kelder en opkamer en de zolderluiken in de bewaard gebleven zoldervloer boven de voormalige paardenstal zijn van belang in het kader van de herkenbaarheid van het historische gebruik van het pand als koetshuis. 
  • Het historische gebruik van het bedrijfsgedeelte blijkt ondanks latere veranderingen nog duidelijk uit de hoofdvorm, gevelindeling, de driebeukige indeling van de ruimte met de gebintconstructie, de bewaard gebleven steekrij in de linker zijbeuk en het drijfwerk tegen de achtergevel van het voormalige koetshuis. 

ensemblewaarden en stedenbouwkundige waarden

  • De stedenbouwkundige/landschappelijke waarde van het voormalige koetshuis met bedrijfsgedeelte wordt bepaald door de ligging op landgoed Het Wezeveld en de situering binnen het omgrachte terrein waar tot 1870 tevens Huis Wezeveld stond. 
  • Het voormalige koetshuis met bedrijfsgedeelte (later boerderij) vormt een waardevol agrarisch-historisch ensemble met de steltenberg uit ca. 1916. Met name de relatief gaaf bewaarde voorgevel van de steltenberg is beeldbepalend en van belang voor de herkenbaarheid van het historische erf. 

architectuurhistorische waarden

  • De architectuurhistorische waarden van het gebouw zijn gelegen in het volume van een traditioneel vormgegeven, breed koetshuis met achtergelegen driebeukig bedrijfsgedeelte in traditioneel-ambachtelijke stijl. 
  • Met betrekking tot het interieur wordt de architectuurhistorische waarde vooral bepaald door de deels bewaard gebleven driedeling van het voormalige koetshuis en de ruimtelijke scheiding tussen dit bouwdeel met uitgebouwde rijtuigstalling en het achtergelegen driebeukige bedrijfsgedeelte. 
  • De huidige indeling van het woongedeelte, het voormalig koetshuis, is voor een groot deel tot stand gekomen na een ingrijpende verbouwing in 1931. Deze tijdslaag is voor wat betreft de indeling van het interieur en van de gevels dominant, maar is in materiële zin niet zeldzaam of bijzonder. De tot stand gekomen indeling is echter wel van belang voor de afleesbaarheid van de bouwgeschiedenis en vertegenwoordigt daarom een positieve monumentwaarde. Aanpassingen zijn hier denkbaar, maar om het verhaal van de verbouwing uit 1931 ook in de toekomst afleesbaar te houden, is het vanuit bouwhistorisch oogpunt niet wenselijk om deze tijdslaag in zijn geheel ‘uit te gummen’.

bouwhistorische waarden

  • De bouwhistorische waarden zijn met name gelegen in de oorspronkelijke constructieve opzet van het voormalige koetshuis uit de achttiende eeuw en het later aangebouwde bedrijfsgedeelte. Een hoge monumentwaarde wordt daarom toegekend aan de bewaard gebleven gevels, bouw- en scheidingsmuren, balklagen, kapconstructies, kelder en de gebintconstructie (inclusief steekrij) in het bedrijfsgedeelte. Bijzonder zijn de zeer gaaf bewaard gebleven deuren van de baander (inclusief hang- en sluitwerk), de opgeklampte deur in de scheidingsmuur op de zolder boven het woongedeelte en de gaaf bewaard gebleven zoldervloer van het koetshuis uit de bouwtijd. 
  • De diverse bouwsporen van dichtgezette gevelopeningen in de gevels van zowel het voormalige koetshuis als het bedrijfsgedeelte zijn van belang vanwege de afleesbaarheid van de bouwgeschiedenis.