Gegevens
Adres: Jeugdkerkstraat 12
Postcode: 7101 DP Winterswijk
XY coördinaten: 246 264, 443 429
Status: Gemeentelijk monument
Onderzoek: bouwhistorische verkenning met waardestelling
Functie: Kerkgebouw
Opdracht: Delfgou architectuur namens kerkgenootschap LIFE
Datum rapportage: 13-9-2024
Aanleiding
Op dit moment maakt de eigenaar van het kerkgebouw aan de Jeugdkerkstraat 12 in Winterswijk plannen voor een verbouwing van enkele onderdelen van het complex. Vanwege de status als gemeentelijk monument is aan ARCX opdracht verstrekt om een bouwhistorische verkenning met waardestelling uit te voeren. Het bouwhistorisch onderzoek geeft inzicht in de hoofdlijnen van de bouwgeschiedenis, de bewaard gebleven historische structuur en de aanwezige cultuurhistorische waarden. Aan de hand van de resultaten kan bepaald worden waar ruimte is voor nieuwe ontwikkelingen en welke cultuurhistorische waarden bij toekomstige veranderingen in het geding kunnen zijn.
Introductie
Plan van onderzoek
Het onderzoek was opgebouwd uit een aantal onderdelen. Allereerst werden de aanwezige gegevens in de literatuur, webpagina’s op het internet, van het Kadaster en het Erfgoed Centrum Achterhoek en Liemers geïnventariseerd. In de verschillende digitale beeldbanken zijn historische afbeeldingen, foto’s en (kadastrale) kaarten verzameld.
Vervolgens is het gebouw op locatie onderzocht, waarbij op grond van zichtbare bouwsporen en in combinatie met de aangetroffen archiefgegevens, de belangrijkste veranderingen en verbouwingen gedocumenteerd zijn. De locatie is bezocht op woensdag 24 april 2024.
Het onderzoek werd uitgevoerd conform de Uitvoeringsrichtlijn 2007 Bouwhistorisch onderzoek met waardestelling versie 1.1 - 28 maart 2024 van de Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg.
Digitale rapportage op www.tijdbeeld.com
De onderzoeksresultaten zijn vastgelegd en aangeleverd via de website TIJDBEELD. Op www.tijdbeeld.com zijn alle gegevens chronologisch geordend en digitaal gepresenteerd in opeenvolgende vensters in een tijdlijn en voorzien van een waardering. De directe link naar de rapportage is: https://www.tijdbeeld.com/project/jeugdkerkstraat-12
De rapportage blijft voor onbepaalde tijd via de website ontsloten. Hoewel via de website (downloads) een PDF-versie van het rapport gegenereerd kan worden, is dit hoofdzakelijk bedoeld als archieffunctie en bijvoorbeeld ten behoeve van het uploaden van gegevens naar het Omgevingsloket van de overheid. Tekst en afbeeldingen zijn optimaal te bekijken via bovenstaande link.
Situering
De Jeugdkerk of Balinkeskerk in Winterswijk ligt ten westen van de historische kern van het dorp op een voormalige es. Aan de achterzijde grenst een schoolgebouw aan het perceel en aan de overzijde van de Jeugdkerkstraat bevinden zich een voormalig postkantoor en de Ontmoetingskerk uit 1936. De Balinkeskerk staat op een rechthoekig perceel dat parallel aan de Jeugdkerkstraat gelegen is. Het terrein is met betonklinkers bestraat en voorzien van enkele borders. Links aan de voorzijde bevindt zich een ruime parkeerplaats.
Beschrijving
Hoofdvolume en dak
Het kerkgebouw uit 1929 aan de Jeugdkerkstraat is gebouwd op een ruim perceel en heeft een plattegrond in de vorm van een Latijns kruis. Het dak bestaat uit zadeldaken, die aan alle vier de zijden beëindigd worden door topgevels (puntgevels) en gedekt zijn met leien. Op de kruising van de dakvlakken prijkt een klein torentje. De daken zijn voorzien van brede houten bakgoten met een fors overstek. Aan de voorzijde bevinden zich in de oksels van het kruis twee entreeportalen onder een plat dak.
Gevels
De gevels van het kerkgebouw zijn hoofdzakelijk opgetrokken in geelbruine baksteen in halfsteensverband, aan de onderzijde zijn roodbruine bakstenen verwerkt. De gevels van het kerkgebouw zijn op de begane grond voorzien van rechthoekige vensters met glas-in-loodramen, waarvan enkele vensters aan de bovenzijde een tuimelraam hebben. Deze vensters worden gescheiden door muurdammen met verticale accenten van overhoeks geplaatste stenen. Op zolderniveau bevinden zich in de puntgevels (trapsgewijs oplopende) rechthoekige vensters met glas-in-loodramen onder rollagen. Alle vensters zijn aan de bovenzijde afgesloten met rollagen en aan de onderzijde voorzien van keramische lekdorpels. Tegen de zijgevels van de voorste arm van het kruis bevinden zich nog authentieke stalen fietsenrekken.
Aanbouwen
Aan de linkerzijde van het gebouw bevindt zich een aanbouw uit 1953 van één bouwlaag onder een schilddak. Dit bouwdeel is via een tussenlid met een plat dak verbonden met het kerkgebouw. Ook deze aanbouw is opgetrokken in twee kleuren baksteen in halfsteensverband.
Aan de rechter- en achterzijde van de kerk bevindt zich nog een tweede aanbouw uit 1983 van één bouwlaag onder een plat dak.