Introductie

adres: Wittenburgstraat 11
plaats: Zevenaar
coordinaten: x 202.5000, y 437.835
status: rijksmonument, nr 527177
onderzoek: bouwhistorische documentatie
functie: traptoren
bouwjaar: XVIB

In het voorjaar van 2023 heeft ARCX opdracht gekregen voor het bouwhistorisch documenteren van de bouwsporen die bij de herstel- en restauratiewerkzaamheden aan de traptoren van het hoofdgebouw van landgoed Huis Sevenaer in het zicht gekomen waren. Deze werkzaamheden omvatten hoofdzakelijk het herstel van metselwerk, voegwerk, timmerwerkzaamheden aan de dakconstructie, de trappen en de venster- en luikopeningen. Gedurende deze werkzaamheden was de toren tijdelijk voorzien van een werksteiger, wat een goede gelegenheid bood voor het fotograferen en vastleggen van de verschillende bouwsporen.

Deze rapportage gaat over de traptoren van het huis. Voor de bouwgeschiedenis van het hoofdhuis wordt verwezen naar het ARCX-rapport 0962 op tijdbeeld.com, betreffende het eerder uitgevoerde bouwhistorische onderzoek van Huis Sevenaer.

Het onderzoek bestond uit een aantal onderdelen. Allereerst werden de gevels vanaf de steiger op de verschillende loopniveaus vastgelegd met een lidar-scanner. Vervolgens werden de loodrechte projecties van deze scans ingepast in de beschikbare bouwkundige opmeting van de vier gevelvlakken. Op de aldus verkregen ondergrond zijn de verschillende bouwsporen en karakteristieken van het metselwerk gemarkeerd en gecodeerd met kleur. Deze tekening is via 'Downloads' ook op een hogere resolutie te raadplegen. Daarnaast zijn de belangrijkste gevelvlakken fotografisch vastgelegd. Het veldwerk vond plaats op dinsdag 10 januari en maandag 13 februari 2023 en het onderzoek werd uitgevoerd conform de Richtlijnen Bouwhistorisch Onderzoek van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, SBN, VNG, Atelier Rijksbouwmeester en RGD van april 2009.

Alle onderzoeksgegevens zijn chronologisch geordend en digitaal gepresenteerd in opeenvolgende vensters in een tijdlijn op www.tijdbeeld.com.  De directe link naar de rapportage is: https://www.tijdbeeld.com/project/traptoren-huis-sevenaer 
Hoewel via de website een PDF-versie van het rapport gegenereerd kan worden, is dit hoofdzakelijk bedoeld als archieffunctie. Tekst en afbeeldingen zijn optimaal te bekijken via bovenstaande link.

beschrijving
Het hoofdhuis van Landgoed Sevenaer bevindt zich op een ruim bebost terrein ten oosten van de Wittenburgstraat in Zevenaar. Het huis is gebouwd op een L-vormige plattegrond en telt boven een overwelfd souterrain twee volledige bouwlagen onder een schilddak. De gevels zijn opgetrokken in schoon metselwerk. Tegen de noordgevel staat een achtkantige bakstenen traptoren.

De rijzige toren is gebouwd op een achthoekige plattegrond en staat tegen de noordgevel van het hoofdhuis. De toren heeft vier verticale geledingen die gemarkeerd zijn met dubbele cordonlijsten. De onderste twee geledingen sluiten aan op de begane grond en de verdieping van de aangrenzende gevel, terwijl de derde geleding boven de dakvoet uitsteekt. De toren wordt bekroond door een lagere vierde geleding die per gevelvlak is ingedeeld met een uitkragende rondboognis. De traptoren heeft een uitkragende kroonlijst die rust op een uitkragende geprofileerde bakstenen lijst op bakstenen consoles, terwijl zandstenen consoles zijn aangebracht op de hoeken van de gevels. Het platte dak is afgezet met een houten balustrade.