samenvatting van de bouwgeschiedenis
Boerderij ’t Hoge Veld aan de Rijksweg 62 in Duiven dateert in zijn huidige opzet uit de late 16e- of de 17e eeuw. Oorspronkelijk stond naast de boerderij een vrijstaande schuur die later een keer verplaatst werd. Al in de 17e eeuw werd links tegen het woongedeelte een zogenaamde landheerskamer gebouwd met een rijk vormgegeven zijgevel.
In de 18e eeuw werd het woongedeelte aan de rechter zijde uitgebreid met een zijkamer met daarboven een lage slaapverdieping. Tegelijkertijd werd de voorgevel vernieuwd en kreeg het woongedeelte een nieuwe kap. Kort daarna werd aan de rechter zijde op de aansluiting met het bedrijfsgedeelte een spoelkeuken aangekapt.
Omstreeks 1850 kwam de huidige vensterindeling tot stand. In 1937 maakte de bestaande schuur plaats voor een nieuwe varkensschuur en tegelijk werd de achtergevel van de boerderij vernieuwd. Waarschijnlijk werd bij deze verbouwing ook de linker zijgevel van het bedrijfsgedeelte verhoogd. Later werd in de spoelkeuken een tussenvloer aangebracht en werd ter plaatse de achtergevel van het woongedeelte doorgebroken.
waardering
De cultuurhistorische waardering is onderverdeeld in een aantal deelwaardestellingen. Daarnaast worden de bouwfasering en de waardering visueel gepresenteerd op de faserings- en waarderingsplattegronden. Deze zijn tevens in hogere resolutie te raadplegen via ‘downloads’.
algemene historische waarden en waarden vanuit de gebruikshistorie
- De boerderij is van algemeen belang vanwege de herinnering aan en de verwijzing naar bewoning en de ontwikkeling van het boerenbedrijf op de hogere rivierduinen in en rond het dorp Duiven.
- De boerderij is van belang vanwege de aanwezigheid van een zogenaamde landheerskamer. Deze verwijst waarschijnlijk naar de eigenaar van deze (pacht)boerderij, die gezocht moet worden onder stedelijke notabelen.
- Het belang van het historisch gebruik van de boerderij blijkt in conceptuele zin uit de scheiding tussen een woongedeelte aan de ene en een werkgedeelte aan de andere zijde. Daarnaast herinnert concreet de indeling en vormgeving van het woon- en bedrijfsgedeelte (ondanks latere moderniseringen) nog op tastbare wijze aan het historisch gebruik vanaf de 17e eeuw: een driebeukig bedrijfsgedeelte met stalfunctie en middendeel, met daarboven een oogstberging aan de achterzijde en een indeling aan de voorzijde met een middenvertrek (heerd), twee zijvertrekken met links een melk- en provisiekelder en aan de rechter zijde een zijkamer met tussenverdieping. De situering van de spoelkeuken op de overgang tussen bedrijfs- en woongedeelte geeft de betekenis van dit vertrek aan voor de historische agrarische bedrijfsvoering. Een tussenverdieping in het woongedeelte is in typologisch opzicht zeer zeldzaam en weerspiegelt de sociale status en welstand van de toenmalige eigenaar/pachter.
- De later aangebouwde varkensschuur is zeer representatief voor de agro-economische ontwikkeling in de 20e eeuw. Deze veelvuldig gebouwde stallen zijn niet zeldzaam en hebben een beperkte historische waarde.
ensemblewaarden en stedenbouwkundige waarden
- De stedenbouwkundige/landschappelijke waarde van de boerderij wordt hoofdzakelijk bepaald door de prominente ligging aan de Rijksweg aan de rand van de historische kern van het dorp Duiven.
- De boerderij is van belang vanwege de oorspronkelijke situering op een ruim en open erf, van oudsher toegankelijk vanaf de Rijksweg.
- De boerderij vormt samen met de later aangebouwde schuur een agrarisch ensemble. De historische indeling en inrichting van het erf is verdwenen, mede door de overwoekering daarvan door bomen en struiken.
architectuurhistorische waarden
- De esthetische kwaliteiten van het gebouw zijn gelegen in het aanzien van een traditioneel vormgegeven hallehuis, uitgevoerd met in schoon metselwerk uitgevoerde gevels en voorzien van een afgewolfd en met riet gedekt dak.
- Het gebouw is van belang vanwege de (zeker voor een boerderij) rijke en uitbundige vormgeving van de linker zijgevel van het woongedeelte met zandstenen kruis- en kloostervensters, het in een traditioneel ambachtelijke stijl vormgegeven exterieur van de boerderij en de 18e-eeuwse uitbreiding met een zijkamer.
- Met betrekking tot het interieur ligt de architectuurhistorische waarde in de reeds genoemde, deels bewaard gebleven indeling met onderscheid in een woon- en een (driebeukig) bedrijfsgedeelte.
bouwhistorische waarden
- De boerderij is van belang vanwege de grotendeels bewaard gebleven constructieve opzet van de nieuwbouw en de uitbreidingen uit de 17e- en 18e eeuw, bestaande uit een gebintenstructuur van vijf ankerbalkgebinten met daarboven dekbalkgebinten die van voor tot achter loopt, de bijbehorende gebintplaten, de enkelvoudige zolderbalklagen in het woongedeelte, het tongewelf boven de kelder, de bewaard gebleven binnendeuren met bijbehorend hang- en sluitwerk, de (lage) rechter zijgevel van het bedrijfsgedeelte en de bewaard gebleven eiken daksporen in het woon- en het bedrijfsgedeelte.
- De bewaard gebleven kloostervensters en de bouwsporen van twee kruisvensters in de linker zijgevel zijn van groot bouwhistorisch belang vanwege de gaafheid en de zeldzaamheid daarvan.
- De bouwsporen in het metselwerk rondom de gevelopeningen in de voor- en de rechter zijgevel van het woongedeelte zijn van belang vanwege de afleesbaarheid van de bouwgeschiedenis van de opeenvolgende vensterindelingen.
- Uit de indeling van met name het woongedeelte van de boerderij is de historisch-ruimtelijke ontwikkeling van het gebouw nog goed afleesbaar. Deze geschiedenis is direct te koppelen aan de traditie en modernisering van de agrarische bedrijfsvoering en het wooncomfort.