Inleiding

naam: De Brink
adres: Korianderplein 9
plaats: 8042HM  Zwolle
coordinaten: x 199.950, y 503.850
status: rijksmonument, nr 41904
onderzoek: bouwhistorische verkenning met waardestelling
functie: woonboerderij

Voor de historische boerderij ‘De Brink’ aan het Korianderplein 9 in Zwolle - Westenholte worden momenteel plannen ontwikkeld voor de verbouwing en verduurzaming daarvan. In verband met de groei en ontwikkeling van nieuwbouw in en rond Westenholte is in de jaren ’70 van de vorige eeuw het landbouwkundig gebruik van de boerderij beëindigd en werd het gebouw getransformeerd tot woning met een verblijfsaccomodatie (kamerverhuur). Vanwege de beschermde status als rijksmonument is het uitgangspunt om bij de verbouwingsplannen de historische structuur en de daarin te onderscheiden tijdlagen waar mogelijk te behouden en te versterken.

Aan ARCX is gevraagd om een bouwhistorisch onderzoek  uit te voeren dat inzicht moet geven in de bewaard gebleven historische structuur en de daarin te onderscheiden tijdlagen. Aan de hand van de resultaten van het onderzoek kan bepaald worden welke cultuurhistorische waarden bij de verandering in het geding zijn en hoeveel ruimte er is voor nieuwe ontwikkelingen.

plan van onderzoek
Het onderzoek was opgebouwd uit een aantal onderdelen. Allereerst werden de aanwezige gegevens in de literatuur en de verschillende archieven geïnventariseerd. Gegevens met betrekking tot de bewoningsgeschiedenis zijn aangeleverd door Thomas Kamphuis die momenteel een publikatie over boerderijen in en om Westenholte voorbereid. In de verschillende digitale beeldbanken zijn vervolgens historische afbeeldingen, foto’s en (kadastrale) kaarten verzameld.

Vervolgens is het gebouw op locatie onderzocht, waarbij op grond van zichtbare bouwsporen en in combinatie met de aangetroffen archiefgegevens, de belangrijkste veranderingen en verbouwingen gedocumenteerd zijn.
Het gebouw is bezocht op vrijdag 19 november 2021. Het (niet destructieve) onderzoek werd uitgevoerd conform deRichtlijnen Bouwhistorisch Onderzoek van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, SBN, VNG, Atelier Rijksbouwmeester en RGD dd april 2009.

digitale rapportage
Alle onderzoeksgegevens zijn chronologisch geordend en digitaal gepresenteerd in opeenvolgende vensters in een tijdlijn en voorzien van een waardering op www.tijdbeeld.com. De directe link naar de rapportage is: http://www.tijdbeeld.com/project/korianderplein-9

Hoewel via de website een PDF-versie van het rapport gegenereerd kan worden, is dit hoofdzakelijk bedoeld als archieffunctie. Tekst en afbeeldingen zijn optimaal te bekijken via bovenstaande link. 

beschrijving
De boerderij is gelegen in de bebouwde kom van Westenholte, op een erf ingeklemd tussen de bebouwing van de Steenboerweg in het noorden en de schoolgebouwen van ‘Ridder Joris’ in het Zuiden. Op het erf van de boerderij, dat toegankelijk is via het Stinspad,  staan verder geen bijgebouwen.

gebouw
Het gebouw heeft een langgerekte L-vormige plattegrond onder een met riet gedekt wolfdak. Het voormalige bedrijfsgedeelte heeft de ruimtelijke opzet van een zogenaamd driebeukig hallehuis waarvan het dak ondersteund wordt door een achttal ankerbalk- en dekbalkgebinten. Het voorhuis heeft dragende gevels en is aan de rechter zijde een stukje uitgebouwd. De voormalige bedrijfsruimte is op de begane grond ingedeeld met enkele vertrekken in de zijbeuken. De zolder heeft links en rechts een reeks vertrekken die tot voor kort verhuurd werden als studentenhuisvesting. De gevels zijn rondom uitgevoerd als schoon metselwerk.

Van het gebouw is geen recente opmetingstekening beschikbaar. Hoewel op enkele ondergeschikte punten gewijzigd geeft de plantekening die behoort bij een bouwaanvraag uit 1976, opgesteld door architectenbureau Boxman - Rook nog een goed beeld van de huidige situatie. Deze tekening is  onder ‘downloads’ te raadplegen.