Tijdbeeld

Waardering

samenvatting van de bouwgeschiedenis
Het koetshuis van de buitenplaats Boschwijk bij Zwolle kwam in 1839 tot stand door nieuwbouw op de plaats waar eerder ook al een bijgebouw stond.
De oorspronkelijke functie van het gebouw, koetshuis, stal en koetsierswoning bepaalt ook nu nog de indeling van de begane grond. Voor waren twee grote ruimten, met staldeuren aan de voorzijde, die dienden als wagenberging en stalruimte. Achter, over de volle breedte van het huis, was de koetsierswoning, ook weer door een muur van de ruimten voor gescheiden. Deze laatste woning bestond uit drie vertrekken naast elkaar.

In 1924 werd het rechter deel van het gebouw verbouwd tot woning en kreeg daarbij uitgaande van een nieuwe voordeur in de rechter zijgevel vier vertrekken.
Een verbouwing uit 1957 had betrekking op de voormalige stalling/garage aan de voorzijde van de linker woning. In dat jaar werden links een nieuw toilet en een doucheruimte gebouwd.
In 2006 vond een redelijk uitgebreide verbouwing/restauratie plaats waarbij de indeling van de woningen op de begane grond en de zolders wijzigde en modern comfort toegevoegd werd door nieuwe sanitaire voorzieningen, dakisolatie en voorzetwanden. Bij deze verbouwing veranderde het gevelbeeld van de voor- en de linker zijgevel ingrijpend.

Het voormalige koetshuis van het landgoed Boschwijk heeft twee gezichten. Enerzijds is de oorspronkelijke opzet van het gebouw nog goed herkenbaar en in ieder geval reconstrueerbaar, anderzijds werd het oorspronkelijk concept aangetast door een aantal verbouwingen waarbij de gevels een nieuwe vensterindeling kregen en de oorspronkelijke open ruimten aan de voorzijde steeds verder verkamerd werden.
De opeenvolgende veranderingen zijn niet altijd even subtiel en met gevoel voor de monumentale waarde uitgevoerd. Veranderingen werden ook niet in alle gevallen conform een verleende vergunning gerealiseerd. Hierdoor kregen de voor- en de zijgevels een rommelig aanzien en werd de historische bouwsubstantie aan een zekere mate van erosie blootgesteld.
Hierdoor is aan de huidige indeling, behoudens het conceptuele onderscheid tussen de oorspronkelijke ruimten aan de voorzijde en de uit de bouwtijd daterende koetsierswoning aan de achterzijde, nog maar een zeer beperkte cultuurhistorische waarde toe te kennen.    

 

2 afbeeldingen.

waardering
De cultuurhistorische waardering is onderverdeeld in een aantal deelwaardestellingen: algemene historische waarden/ waarden vanuit de gebruikshistorie, stedenbouwkundige waarden en ensemblewaarden en architectuurhistorische- en bouwhistorische waarden. Daarnaast worden de bouwfasering en de cultuurhistorische waardering visueel gepresenteerd op faserings- en waarderingsplattegronden. Deze zijn in hogere resolutie als bijlage te downloaden. 

algemene historische waarden en waarden vanuit de gebruikshistorie

  • Het koetshuis is van algemeen historisch belang vanwege de herinnering aan en de verwijzing naar de historische buitenplaats Boschwijk en de opkomst en ontwikkeling van een buitenplaatscultuur in de directe omgeving van de stad Zwolle. Het koetshuis is verder van algemeen historisch belang als bijgebouw dat vanaf 1839 bewoond werd door personeel van de bekende familie Feith. 
  • Het oorspronkelijke historische gebruik van bijgebouw blijkt uit de hoofdvorm.  Daarnaast herinnert concreet de compartimentering van het gebouw en de indeling van de voor- en de achtergevel nog op tastbare wijze aan het gebruik als koetshuis en koetsierswoning.

ensemblewaarden en stedenbouwkundige waarden

  • De stedenbouwkundige/landschappelijke waarde van het koetshuis wordt hoofdzakelijk bepaald door de bijdrage aan het historische gebouwenensemble van de buitenplaats Boschwijk en de historisch-ruimtelijke relatie met de parkaanleg van de buitenplaats.  

architectuurhistorische en bouwhistorische waarden

  • De architectuurhistorische en esthetische kwaliteiten van het bijgebouw zijn gelegen in het aanzien van een traditioneel vormgegeven koetshuis met een omlopend schilddak. 
  • Het gebouw is typologisch van lokaal belang als representatief vroeg 19e-eeuws voorbeeld van een in een in traditioneel ambachtelijke stijl vormgegeven koetshuis.
  • Het koetshuis is bouwhistorisch van belang vanwege de bewaard gebleven oorspronkelijke constructieve opzet uit 1839. Hierbij gaat het om de bakstenen gevels, de kapconstructie in de vorm van naaldhouten A-spanten die kenmerkend zijn voor zowel de (omgeving van) de stad Zwolle als de periode van ontstaan, de enkelvoudige balklagen, de kelder,  het halfronde radvenster in de voorgevel en de kozijnen van de vensters in de achtergevel.
  • Het gebouw is verder van belang vanwege de afleesbaarheid van de bouwgeschiedenis. De later aangebrachte veranderingen aan de indeling en de gevels dragen in materiële zin in beperkte mate bij aan een positieve historische beleving hiervan.