Introductie

Aanleiding
Aan de Monseigneur Hendriksenstraat 25 in Nieuw-Wehl staat boerderij ‘De Negelaer’, die op 1 december 1983 als Rijksmonument is aangewezen. In de beschrijving van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) wordt het pand - op basis van het exterieur - gekarakteriseerd als een midden 19e-eeuwse boerderij. Omdat op deze plek ook op een 18e-eeuwse kaart al bebouwing staat, waren er vermoedens dat het pand een veel oudere oorsprong kent. Hetzelfde geldt voor de vrijstaande schuur die tegenover de boerderij op het erf staat en waarvan in 2018 een groot deel van het dak is ingestort. Deze schuur zal op korte termijn hersteld worden. Hoewel er op dit moment geen plannen zijn om de boerderij te verbouwen, hebben de eigenaren opdracht gegeven voor een bouwhistorische verkenning om meer inzicht te krijgen in de ontstaans- en ontwikkelingsgeschiedenis.

Vanwege de beperkte toegankelijkheid is de bouwvallige schuur niet gedetailleerd onderzocht en is de ruimtelijk-historische ontwikkeling hiervan slechts op hoofdlijnen in de bouwhistorische rapportage opgenomen. Zodra er meer van de constructie in het zicht is, zal de rapportage op basis van nader veldonderzoek aangevuld worden. De overige (recentere) bijgebouwen op het erf zijn niet onderzocht.

Onderzoek
Het onderzoek was gericht op het in kaart brengen van de bouw- en verbouwgeschiedenis van de boerderij op hoofdlijnen, met specifieke aandacht voor de vroegste bouwfasen. Allereerst zijn de aanwezige gegevens in de literatuur en archieven geïnventariseerd. Hiervoor is een bezoek gebracht aan het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers (ECAL) in Doetinchem. Op locatie zijn enkele historische foto’s van de boerderij en fotoalbums van de restauratie uit 1996 bestudeerd. Het veldwerk heeft plaatsgevonden op 7 november en 19 december 2018. De bouwhistorische verkenning is uitgevoerd conform de Richtlijnen bouwhistorisch onderzoek van april 2009.

Digitale rapportage
alle gegevens zijn chronologisch geordend en digitaal gepresenteerd in opeenvolgende vensters in de tijdlijn op www.tijdbeeld.com. De directe link naar de rapportage is: http://www.tijdbeeld.com/project/boerderij-de-negelaer

Hoewel via de website een PDF-versie van het rapport gegenereerd kan worden, is dit hoofdzakelijk bedoeld als archieffunctie. Tekst en afbeeldingen zijn optimaal te bekijken via de website.

Situering en beschrijving
De boerderij is gelegen op een ruim erf aan de zuidzijde van de Monseigneur Hendriksenstraat, in het westelijk buitengebied van de dorpskern van Nieuw-Wehl. Het pand is gebouwd op een T-vormige plattegrond en telt aan de achterzijde (bedrijfsgedeelte) één bouwlaag onder een met riet gedekt, afgewolfd zadeldak. Ter plaatse van de zijbeuken is de onderste laag van het dak gedekt met gesmoorde golfpannen. De boerderij telt aan de voorzijde (woongedeelte) twee bouwlagen onder een rieten schilddak. Het woongedeelte is aan de zuidzijde onderkelderd en uitgebouwd in het bedrijfsgedeelte met een tweede bouwlaag onder een plat dak.

Alle gevels zijn opgetrokken in schoon metselwerk. De voor- en zijgevels zijn in kruisverband gemetseld, de achtergevel in halfsteens verband. Zie voor de indeling van de gevels de bijgevoegde foto’s en de desbetreffende teksten in de vensters.

Aan de westzijde van het erf staat tegenover de boerderij een vrijstaande schuur van één bouwlaag, gebouwd op een rechthoekige plattegrond. De schuur had een aan de voorzijde afgewolfd schilddak dat deels met gesmoorde golfpannen en deels met riet was gedekt.