Walstraat 10

Op het Kadastrale minuutplan van 1832 is het perceel waar nu Walstraat 10 en 12 op staan voor een deel bebouwd. Het noordelijke deel van het terrein aan de straat is nog open. Op het plan staat met als nummer 2152 een groot huis aan de straat getekend met aan de achterzijde een achterhuis dat de huidige contour volgt. Aan de zuidzijde grenst het huis aan een ondiep en zeer smal perceel met als nummer 2152. Eigenaar van beide huizen was Hermannus Damman. Damman was van beroep looier en bezat destijds de leerlooierij die vlak achter zijn huis op het Sassenpoorten bolwerk gevestigd was. 

Zeer waarschijnlijk bestond het huis van Damman uit verschillende delen. Langs de straat stond mogelijk een ondiep bouwdeel, waarvan de kelder onder Walstraat 10 bewaard bleef. Deze kelder heeft een bakstenen gewelf, opgebouwd uit gordelbogen waar tussen troggewelfjes geslagen zijn. Op de grens van de huidige nummers 10 en 12 is een gordelboog in de bouwmuur opgenomen, zeer waarschijnlijk liep de kelder oorspronkelijk in deze richting nog een stuk door. Kelders met gordelbogen en troggewelfjes worden in Zwolle hoofdzakelijk in laat zestiende en zeventiende-eeuwse context aangetroffen. 

Aan de tuinzijde was het achterhuis grotendeels achter de rechter belendingen gesitueerd. Dit achterhuis volgt de contouren van het huidige achterhuis, maar was mogelijk een stuk lager. Het achterhuis is later met een verdieping verhoogd. Damman was tevens eigenaar van het smalle aangrenzende smalle huisje, op de Kadastrale minuut aangegeven met nummer 2153. Dit pandje, dat mogelijk verhuurd was of in gebruik was als berging of stalling, bezat aan de achterzijde een binnenplaats. Over de aard van de rest van de bebouwing zijn we niet geïnformeerd. 

Kort voor 1898 vond opnieuw een verbouwing plaats. Eigenaar van Walstraat 10 was in die tijd de arts Dr. Johann Christoph Gaerthé. Gaerthé had het smalle pandje aan de rechter zijde verworven en had door timmerman L. Meijer een plan voor een nieuwe voorgevel laten tekenen. Beide gevels zijn tot een eenheid gesmeed door de kroonlijst door te trekken en het smalle deel ook van een blokpleistering te voorzien. De begane grond ging na gereedkomen van de werkzaamheden dienst doen als wachtkamer en op de verdieping kwam een logeerkamer. Mogelijk werd bij deze verbouwing ook de binnenplaats achter het smalle huisje op de begane grond overkapt en werd de in een geometrisch patroon gelegde tegelvloer daarbij aangelegd. 

Waarschijnlijk enkele jaren eerder was het achterhuis voorzien van een verdieping die ruimte bood aan twee slaapkamers. De verhoogde gevel werd uitgevoerd in schoon metselwerk met voor het eind van de negentiende eeuw karakteristieke gepleisterde aanzet- en sluitstenen boven de vensters en gepleisterde gevelbanden. Ook aan de aansluiting van de kroonlijst van het verhoogde achterhuis op die van de achtergevel van het hoofdhuis is goed te zien dat de verhoging van het achterhuis later plaatsgevonden moet hebben. C.M. van Hille-Gaerthé beschrijft in het bundeltje ‘Zwolse Mijmeringen’ haar jeugdherinneringen uit de jaren 1881-1914. Op bladzijde zes geeft zij een beschrijving van een badkamer in het achterhuis van Walstraat 10 met een eigen waterreservoir en geiser. Wat in de huidige situatie op de verdieping in gebruik is als wasruimte heeft tot 1978 gefunctioneerd als badkamer.