Waardestelling

samenvatting van de bouwgeschiedenis
Burgemeester van Roijensingel 6 in Zwolle is in 1882-‘83 gebouwd als woning voor het gezin van de rijke joodse handelaar Salomon Levi Cohen. De landelijk zeer bekende architect Isaak Gosschalk, tevens een volle neef van de vrouw van Cohen, ontwierp aan het Klein Wezenland een stadsvilla in eclectische stijl. De zeer uitbundige decoraties in het exterieur en interieur ontlenen hoofdzakelijk invloeden aan de neo-Hollandse en neo-Franse renaissance. Voor de bouw van de villa’s aan de huidige Van Roijensingel lagen aan de overzijde van de stadsgracht meerdere lusthoven met tuinhuisjes en koepeltjes. Zowel het oorspronkelijke exterieur van de villa, als de indeling van het interieur en een groot deel van de bijbehorende interieurafwerking uit de bouwtijd zijn tot op heden bewaard gebleven. 

Latere veranderingen waren relatief kleinschalig van aard. Zo werd omstreeks 1930 een keuken links op de verdieping gerealiseerd, werden in de linker zijgevel ter hoogte van het souterrain en de verdieping enkele nieuwe vensters geplaatst en wijzigde de indeling bij de voormalige studeerkamer op de bel-etage. In 1990 vond de meest recente modernisering van het pand plaats. De trap van de bel-etage naar het souterrain werd dichtgezet en meerdere vertrekken kregen een moderne wand-, plafond- en vloerafwerking.  

waardestelling
De cultuurhistorische waardestelling van de villa is volgens de Richtlijnen bouwhistorisch onderzoek onderverdeeld in een aantal deelwaardestellingen: algemene historische waarden en waarden vanuit de gebruikshistorie, ensemblewaarden en stedenbouwkundige waarden, architectuurhistorische waarden en bouwhistorische waarden. Daarnaast zijn zowel de bouwfasering als de waardering visueel gepresenteerd op ingekleurde plattegronden van het gebouw. De afgebeelde plattegronden zijn tevens in hogere resolutie te downloaden. 

Waarderingsplattegronden
blauw: hoge monumentwaarden, van cruciaal belang voor de structuur en/of de betekenis van het object.
groen: positieve monumentwaarden, van belang voor de structuur en/of de betekenis van het object.
geel: indifferente monumentwaarden, van relatief weinig belang voor de structuur en/of de betekenis van het object.
kruizen: monumentwaarden van plafond
lichte arcering: monumentwaarden van vloerafwerking

algemene historische waarden en waarden vanuit de gebruikshistorie

• De villa vormt een tastbare herinnering aan de ontwikkeling van dit stadsdeel na de jaren zestig van de negentiende eeuw, toen adel, hoge ambtenaren en rijke handelaren zich hier in het groen vestigden tussen de binnenstad en het station. 
• Het pand is van belang vanwege de sterke herkenbaarheid van het historisch gebruik als voornaam woonhuis. Het bouwvolume, het zorgvuldig en rijk vormgegeven exterieur en de gaaf bewaard gebleven indeling en interieurafwerking biedt een zeer waardevol inzicht in de materiële wooncultuur van de sociale elite in Zwolle aan het eind van de negentiende eeuw. Het uitzonderlijk gaaf bewaard gebleven interieur in het souterrain en op de bel-etage en details als de veegluiken op zolder dragen in hoge mate bij aan deze historische beleving. 
• Uit de vormgeving en interieurafwerking op de verschillende verdiepingen is een duidelijke hiërarchie te herleiden tussen huishouden (souterrain en zolder), representatieve kamers (bel-etage) en privé slaap- en woonvertrekken (verdieping). 

ensemblewaarden en stedenbouwkundige waarden

• Burgemeester van Roijensingel 6 is van grote historisch-stedenbouwkundige waarde als wezenlijk onderdeel van het gaaf bewaard gebleven ensemble van villabebouwing langs de stadsgracht uit de tweede helft van de negentiende eeuw. 
• Het pand heeft een beeldbepalende ligging binnen het beschermd stadsgezicht aan de singel en is tevens van belang vanwege de sterke historisch-ruimtelijke relatie met de direct aangrenzende buitenruimte: een ruime groene achtertuin en een ondiepe voortuin, afgezet met een ijzeren sierhek uit de bouwtijd. 

architectuurhistorische waarden

• Burgemeester van Roijensingel 6 is van belang als uitzonderlijk gaaf bewaard en herkenbaar voorbeeld van een villa uit de jaren tachtig van de negentiende eeuw, gebouwd in eclectische stijl met hoofdzakelijk invloeden uit de neo-Hollandse en neo-Franse renaissance. Behoudens de modernisering van dakkapellen, drie nieuw aangebrachte dakramen en enkele later geplaatste vensters bleef het historische exterieur zeer gaaf bewaard, met oorspronkelijke gevelindeling, vensters, entreeportaal, erker/hoektoren en serre. 
• de villa is van architectuurhistorisch belang als zeldzaam ontwerp van de landelijk zeer bekende architect Isaak Gosschalk in Zwolle. De uniciteit wordt verder versterkt door de directe familierelatie tussen de uit Amsterdam afkomstige architect en de Zwolse bouwheer. 
• Het pand vertegenwoordigt een zeer hoge architectuurhistorische waarde vanwege de uitzonderlijk gaaf bewaard gebleven indeling uit 1882-’83 met bijbehorende interieuronderdelen en interieurafwerking. Hierbij gaat het onder meer om een volledig betegelde keuken van museale kwaliteit in het souterrain met fornuis, aanrecht met pomp en servieskast. Verder tegel- en terrazzovloeren, trappen, stucplafonds, decoratief stucwerk op de wanden, marmeren en houten lambriseringen, schouwen, kachel in de voormalige eetkamer, wandtegels in de voormalige badkamer, paneeldeuren, tochtdeuren, deur- en raamomlijstingen, vensterbanken en schuifblinden. Deze onderdelen vormen een samenhangend en waardevol historisch interieurensemble uit de late negentiende eeuw. 
• de latere historische toevoegingen, zoals de wandtegels in de keuken op de verdieping en enkele vensters in de linker zijgevel, hebben een positieve monumentwaarde vanwege de afleesbaarheid van de bouwgeschiedenis. 


bouwhistorische waarden

• De bouwhistorische waarden van de villa zijn hoofdzakelijk gelegen in de gaaf bewaard gebleven constructieve onderdelen uit de bouwtijd, waaronder de reeds genoemde gevels, de naaldhouten kapconstructie, binnen- en buitentrappen en de troggewelven van de keuken in het souterrain. De constructie van de verdiepings- en zoldervloer is niet in het zicht. 
• De historische constructie van de houten serre, met houten schuifpuien met gietijzefren roeden, verdient speciale vermelding vanwege het materiaalgebruik en de geschiedenis van de bouwtechniek. 
• De verschillende rookkanalen ter plaatse van oorspronkelijke en verdwenen schouwen zijn van belang voor de afleesbaarheid van de bouwgeschiedenis en de herkenbaarheid van de historische indeling. 

advies en aanbevelingen
Een villa uit de late negentiende eeuw met een grotendeels oorspronkelijk exterieur én interieur is inmiddels zeer zeldzaam en vertegenwoordigt daarom een hoge monumentale waarde. De gaaf bewaard gebleven gevels en hoofdstructuur levert waarderingsplattegronden op die hoofdzakelijk blauw gekleurd zijn. De hoge architectuurhistorische waarde van het interieur geeft vanuit cultuurhistorisch oogpunt aanleiding om toekomstige veranderingen zoveel mogelijk te laten plaatsvinden binnen de oorspronkelijke indeling uit 1882-’83. Dit geldt zeker voor het souterrain en de bel-etage, omdat de oorspronkelijke indeling daar vrijwel overal nog gekoppeld is aan de bijbehorende interieurafwerking uit de bouwtijd.

Op de verdieping en zolderverdieping is de transformatieruimte vanuit cultuurhistorisch oogpunt wat groter. Ook hier bleef de oorspronkelijke indeling grotendeels bewaard, maar is de historische interieurafwerking op verschillende plaatsen gemoderniseerd. 
Daar waar de historische indeling verstoord is, bieden toekomstige verbouwingen mogelijkheden om de oorspronkelijke structuur te herstellen of te versterken. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan het heropenen van het trapgat van souterrain naar bel-etage of het (in situ) herplaatsen van de op zolder opgeslagen paneeldeuren. 

Bij noodzakelijk herstel van het exterieur, is speciale aandacht gewenst voor de materialisering en detaillering van de authentieke dakbedekkingen, dakgoten, decoraties, kozijnen, ramen en deuren.