Kanonsteeg 1

In het begin van de tachtigjarige oorlog wordt Overijssel het strijdtoneel van de opstand tegen het Spaanse gezag. Ter bescherming van het Katerveer en de doorgaande weg naar het noorden, worden aan het eind van de 16e eeuw plannen gemaakt om een verdedigingslinie aan te leggen tussen de stad en de IJssel. In de eerste decennia van de 17e eeuw wordt ook de middeleeuwse verdedigingsring om de stad gemoderniseerd met aarden bastions en een brede gracht. In de jaren 1606-1620 werd Den Dijk voorzien van een omwalling met vijf bastions. De uitgifte van grond in dit geheel door water omgeven nieuwe stadsdeel werd geregeld bij raadsbesluit van 6 januari 1609. Kort daarna zullen de eerste huizen aan Den Dijk gebouwd zijn. Deze locatie, nabij de toegang tot het  Zwartewater, met rond het Rodetorenplein de belangrijkste havenfaciliteiten en aan twee zijden van de Thorbeckegracht kadecapaciteit, was aantrekkelijk voor de vestiging van pakhuizen, factorijgebouwen, schippers, handelaren en andere aan de handel een scheepvaart gerelateerde activiteiten.  

Rond het midden van de 17e eeuw is Den Dijk al voor een groot deel bebouwd. Het door de Amsterdamse carthograaf Blaeu uitgegeven vogelvluchtperspectief van Zwolle uit die tijd illustreert dat op overtuigende wijze. Alleen het Kraanbolwerk ten westen van de Derde Bredehoek is dan nog onbebouwd. Op de kaart staan de gronden aan de vesting weergegeven als bleekveld. 

Hoewel het voorhuis Thorbeckegracht 81 niet onderzocht kon worden, zijn er aanwijzingen dat dit huis al uit de 17e eeuw kan dateren. Bij een snelle en oppervlakkige waarneming van de kapconstructie van dit huis kon geconstateerd worden dat deze onbeschoten sporenkap opgebouwd is uit zogenaamde A-spanten, uitgevoerd in eikenhout. De constructie is zwaar uitgevoerd en A-spanten en gewone sporen staan om en om. Ook kon waargenomen worden dat de voorgevel later voor de zolder uitgebouwd is en dat de goot aan de voorzijde oorspronkelijk dus een stuk lager lag. De toepassing van eikenhout in combinatie met A-spanten maken een datering omstreeks het midden van de 17e eeuw zeer aannemelijk. In dat geval is de huidige voorgevel later dus een stuk verhoogd [Peter Boer, Zwolse Kappen in: Dirk J. de Vries en H. Kranenborg, OnZichtbaar Zwolle Archeologie en bouwhistorie van de stad, Zwolle 2015].

Vanwege veranderde militair-strategische inzichten werden vanaf omstreeks 1830 de vervallen stedelijke verdedigingswerken geslecht en vooral aan de zuidoostrand van de stad omgevormd tot aangename wandelparken. Op het Noordereiland vestigden zich enkele industrieën op de vrijgekomen ruimte zoals een ijzergieterij en de gasfabriek (1848). Vanwege de gunstige ligging aan het water treffen we tot ver in de vorige eeuw op het noordereiland veel bedrijven en kleinschalige industrie aan zoals een wasserij, een lakstokerij, timmerwerkplaatsen, magazijnen en pakhuizen. Het westelijke deel van het Noordereiland, het voormalige Kraanbolwerk was volledig op het water georiënteerd. Hier vestigden zich in de loop van de 19e eeuw Stoomolieslagerij, graanmaalderij en roggebloemfabriek ‘De Volharding’ (gesticht als stoomhoutzagerij Eindhoven), een groot pakhuis van lompen en metalenhandel firma J.I. Heimans & Zn en een grote graansilo. In het kader van grootschalige stedelijke vernieuwingsplannen zijn de gebouwen op het kraanbolwerk recent allen gesloopt [Urban Fabric / Steenhuis stedenbouw/landschap, Zwolle Kraanbolwerk, cultuurhistorische verkenning en analyse, concept rapport 26-02-2008].

In 1825 stichtte de uit Blokzijl afkomstige houthandelaar Lambert Eindhoven op het buiten Twistvliet aan het Zwarte Water bij Frankhuis een houtzagerij. Dit bedrijf groeit in de 19e eeuw tot een omvangrijke stoomhoutzagerij en (internationale) houthandel.
Lambert had drie zonen, Jan Cremer (1818) en Hendrik Yntje (1820) uit zijn huwelijk met Mena Cremer en Jacob (1826) uit zijn tweede huwelijk met Elisabeth Durcks. De drie broers Eindhoven voeren gezamenlijk met hun vader de houtzagerij en houthandel.
Jan Cremer trouwt in 1854 met Jonkvrouwe Johanna Berendina Flugi van Aspermont (1828-1897). Het paar gaat wonen in het grote huis Thorbeckegracht 81. 

Deze verhuizing naar de Thorbeckegracht vormde waarschijnlijk de aanleiding voor het uitbreiden en moderniseren van de woning. Uit 1861 bleef een kadastrale hulpkaart met bijbehorend veldwerk bewaard waarop het achterhuis van Thorbeckegracht 81 met de huidige contouren getekend staat. Aan de achterzijde is het kenmerkende verloop van de achtergevel duidelijk herkenbaar aan de brede middenrisaliet. Op oudere tekeningen staat de achtergevel nog recht weergegeven. Kort voor 1861 zal de bestaande bebouwing achter en aan de linker zijde van Thorbeckegracht 81 dus vervangen zijn door nieuwbouw. Het gedeelte achter werd op de begane grond en de verdieping bij de woning getrokken, van het gedeelte links aan de Thorbeckegracht is de bestemming onbekend. 

De uitbreiding van de woning bestond op de verdieping uit vier vertrekken die met een gang verbonden waren met het bestaande trappenhuis in het voorhuis. Aan de linker zijde van de gang kwam een dubbel woonvertrek, gescheiden met dubbele schuifdeuren. De rechter zijde kreeg een indeling met twee vertrekken. De achtergevel werd symmetrisch uitgevoerd met vensters met stolpramen onder bovenlichten en geheel links en rechts dubbele naar buiten draaiende glasdeuren die toegang gaven tot balkons.
Het interieur werd rijk afgewerkt met stucplafonds, paneeldeuren en geprofileerde kozijnen en architraven, wandbespanningen met behangen kasten en uitbundig gedecoreerde vensterbanken. Alles geheel in overeenstemming met de smaak en de status van een rijke industrieel en zijn adellijke vrouw.
Van de zoldervloer zijn een aantal vloerdelen verwijderd, zodat de balklaag waargenomen kon worden. Deze is enkelvoudig uitgevoerd en bestaat uit balken die voorzien zijn van een kwartrond profilering. Deze balken zijn hergebruikt, wat blijkt uit een afwerking in kleur en het feit dat de balken gekeerd zijn, met de onderzijde naar boven (waarschijnlijk ter compensatie van doorbuiging door kruip). Mogelijk zijn deze balken afkomstig van de destijds gesloopte bebouwing ter plaatse.  
De beschoten kapconstructie werd uitgevoerd met Hollandse kapspanten met kreupele stijlen die de gordingen ondersteunden, alles uitgevoerd in naaldhout en met traditionele pen-en-gat houtverbindingen. De nieuwe zolderruimte was waarschijnlijk alleen toegankelijk via een tussenlid vanuit de zolder van het voorhuis.  

Na het overlijden van Hendrik Yntje Eindhoven in 1870 verliep de onderlinge samenwerking tussen Jan Cremer en Jacob zo slecht dat Jan Cremer in 1885 besloot om op het terrein achter zijn woning aan de Friesewal een eigen houtzagerij op te richten. Het huis links van zijn woning werd kantoor. In 1889 laat Jan Cremer zijn achternaam officieel veranderen in Cremer Eindhoven. Vanaf dat moment is zijn voornaam Jan.
Na zijn overlijden in 1890 moet zijn zoon Lambertus het bedrijf op het Noordereiland voortzetten, maar deze bleek niet op zijn nieuwe taak berekend en de houthandel/houtzagerij aan de Thorbeckegracht gaat vijf jaar later failliet. [E. van Hall, Enige Historische gegevens over de Houthandel v/h Eindhoven en Zoon n.v., Hattem 1961]
Het hele bezit, de stoomhoutzagerij, de loodsen, de gehele inventaris en het woonhuis worden in de loop van 1898 openbaar geveild. De indeling van het huis wordt dan omschreven als: beneden 5 kamers, keuken en kelder, boven 6 kamers, badkamer, provisiekamer en zolder met twee dienstbodenkamers.
De koper is een consortium bestaande uit de timmerlieden H.G.C. en H.G. Treep en de loodgieter G. Ridder.