Introductie

adres: Ter Wee 4
plaats: 8061PA Hasselt
coordinaten: x 204.075, y 512.290
status: -
onderzoek: bouwhistorische verkenning met waardestelling
functie: boerderij
opdrachtgever: gemeente Zwartewaterland

Voor de boerderij aan de Ter Wee 4 in Hasselt worden momenteel plannen ontwikkeld voor nieuwbouw in de directe omgeving van het gebouw, waarbij de boerderij haar agrarische functie zal verliezen. De gemeente Zwartewaterland onderzoekt daarom als eigenaar of behoud en herbestemming  tot de mogelijkheden behoort.  De cultuurhistorische waarde van de boerderij  speelt bij dit onderzoek een belangrijke rol.

In 1832 staat op deze locatie al een boerderij en in de eeuwen daarvoor is dit de plek van de historische havezate Groot Terwee. Deze havezate wordt in de bronnen voor het eerst genoemd in 1488.  Dit huis vervalt waarschijnlijk in de achttiende eeuw tot een boerderij.

Tot dusver was onduidelijk in hoeverre de boerderij nog onderdelen van voor 1832 bevat en in hoeverre bovengronds nog delen van de havezate bewaard bleven.
Aan ARCX is gevraagd om een bouwhistorisch onderzoek uit te voeren dat inzicht moet geven in de historische structuur en de daarin te onderscheiden tijdlagen  Aan de hand van de resultaten van het onderzoek kan bepaald worden welke cultuurhistorische waarden bij een verandering in het geding zijn en hoeveel ruimte er is voor nieuwe ontwikkelingen.

plan van onderzoek
Het onderzoek was opgebouwd uit een aantal onderdelen. Allereerst werden de aanwezige gegevens in de literatuur en de verschillende archieven geïnventariseerd. In de verschillende digitale beeldbanken is gezocht naar historische afbeeldingen, foto’s en (kadastrale) kaarten. Bij de gemeente Zwartewaterland zijn de beschikbare bouwdossiers van deze locatie opgevraagd.

Vervolgens is het gebouw op locatie onderzocht, waarbij op grond van zichtbare bouwsporen en in combinatie met de aangetroffen archiefgegevens, de belangrijkste veranderingen en verbouwingen gedocumenteerd zijn.
Het gebouw is bezocht op woensdag 23 februari 2022. Het (niet destructieve) onderzoek werd uitgevoerd conform de Richtlijnen Bouwhistorisch Onderzoek van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, SBN, VNG, Atelier Rijksbouwmeester en RGD dd april 2009.

digitale rapportage
Alle onderzoeksgegevens zijn chronologisch geordend en digitaal gepresenteerd in opeenvolgende vensters in een tijdlijn en voorzien van een waardering op www.tijdbeeld.com. De directe link naar de rapportage is: http://www.tijdbeeld.com/project/ter-wee-4

Hoewel via de website een PDF-versie van het rapport gegenereerd kan worden, is dit hoofdzakelijk bedoeld als archieffunctie. Tekst en afbeeldingen zijn optimaal te bekijken via bovenstaande link. 

situering
De onderzochte boerderij ligt in het buitengebied ten oosten van Hasselt. Dit deel was vanouds onderdeel van de Hasseltermarke waarvan het noordelijke deel bij de buurschap Streukel behoorde.
Het erf ligt aan het einde van de Ter Wee op het hogere deel van een klein rivierduin.

gebouw
Het historische deel van de boerderij heeft een langgerekte rechthoekige plattegrond onder een met gesmoorde kruispannen gedekt wolfdak. Het bedrijfsgedeelte heeft de ruimtelijke opzet van een zogenaamd driebeukig hallehuis waarvan het dak ondersteund wordt door een zevental ankerbalkgebinten. Het woongedeelte heeft dragende gevels en binnenmuren. De gevels zijn rondom uitgevoerd als schoon metselwerk.
Van het gebouw is geen opmeting beschikbaar.