Tijdlijn

bedstedewand
De samengevoegde onderdelen van de wand beantwoorden wat betreft indeling en opbouw aan de karakteristieke opzet van een bedstedewand. Uiterst links en rechts een met dubbele paneeldeuren af te sluiten bedstede met daar tussenin een ruimte die voor andere doeleinden benut kan worden. In het geval van Laarstraat 111 is deze ruimte aan de voorzijde afgesloten met een vast paneel, wat betekent dat de oorspronkelijke toegang waarschijnlijk via de achterzijde was. Hierbij moet gedacht worden aan een inloopkast of mogelijk een derde bedstede.

De decoraties van de bossingpanelen en de spiegels van de pilasters zijn stilistisch te plaatsen in de achttiende eeuw, hoewel een datering in het begin van de negentiende eeuw zeker niet uitgesloten kan worden.

Alle deuren - behalve de tweede van rechts - waren afgehangen met zogenaamde knieren. Dit zijn bochtscharnieren die met ijzeren nagels of stiften geborgd worden. Bij de onderzochte wand zijn de scharnierbladen door de wand gestoken en aan de binnenzijde geborgd met twee smeedijzeren spijkers. Knieren worden meestal in een negentiende eeuwse context aangetroffen maar werden ook daarvoor al toegepast^[1]. De tweede deur van rechts was afgehangen met een afwijkend scharnier waarvan slechts een deel van één exemplaar bewaard bleef. De deuren konden afgesloten worden met wervels met houten krukken.

De fotomontage van de gereconstrueerde wand is op hogere resolutie ook via 'Downloads'  te raadplegen. 

aansluitingen
Er zijn een aantal aanwijzingen dat de wand in deze configuratie op de verdieping van Laarstraat 111 niet de oorspronkelijke is. Allereerst moet vastgesteld worden dat de ruimte achter de wand niet groot is, maar voor een bedstede nog wel veel te breed. Daarnaast valt op dat de pilasters uiterst links en rechts pas gemaakt zijn. Aan de rechter zijde sluit de pilaster aan op de achtergevel. De rechter stijl van het spiegelpaneel is grotendeels in de muur opgenomen. Aan de linker zijde is de pilaster zo’n 5 cm verbreed met een vullat. Deze aansluitingen verstoren de symmetrie aanzienlijk en maken het onwaarschijnlijk dat de wand voor deze locatie gemaakt werd. Ook de aanwezigheid van een venster  in de achtergevel ter plaatse van de ruimte achter de twee rechter deuren maakt een oorspronkelijke functie als bedstede vrij onwaarschijnlijk.
De indruk bestaat dat de wand ter plaatse herplaatst is en dan met name om twee kleine vertrekken af te scheiden van de rest van de verdieping.

Het vertrekje achter de rechter deuren had een achterwand die betegeld was met tegels gezet in Portland-cement met aan de rechter zijde een fonteintje met een watertapppunt. Dit was waarschijnlijk een eenvoudig keukentje. Op enig moment zijn de dubbele deuren naar deze ruimte uitgenomen en vervangen door een gordijn. Hiervan bleven de bevestigingsogen van de roede bewaard.
Zutphen was vanaf 1889 voorzien van een drinkwaterleiding, een datering van de realisatie van dit vertrek omstreeks 1900 lijkt daarom een veilige aanname.

kroonlijst
De bovenzijde van de wand sluit in de aangetroffen situatie aan op de onderzijde van de balklaag van de zoldervloer. De open ruimte tussen de vloerbalken wordt opgevuld met losse kopschotjes en vulstukken. In dit verband is verder opvallend dat de bovenste strook van de wand zowel ter plaatse van de panelen als de pilasters niet voorzien is van een afwerklaag. Aangenomen mag worden dat deze strook oorspronkelijk schuil ging achter een betimmering. Hiervan bleef niets bewaard.   

Uit de vergelijking van de bedstedenwand uit de Laarstraat met vergelijkbare voorbeelden uit de collectie van de Rijksdienst Cultrureel erfgoed ^[1] volgt dat het vrij gebruikelijk was om dergelijke wanden met een (kroon)lijst aan aan de bovenzijde op de vloer aan te laten sluiten. De onbeschilderde zone aan de bovenzijde van de onderzochte wand zou heel goed op een dergelijke afsluiting kunnen wijzen. Bij de herplaatsing van de wand op de verdieping van Laarstraat 111 werd deze lijst waarschijnlijk verwijderd omdat de betimmering anders te hoog zou zijn.
Na de herplaatsing werden de pilasters geel geschilderd en werd de onbehandelde bovenzijde van de liggende panelen afgewerkt met papierbehang.   

verflagen buitenzijde
Aan de buitenzijde zijn minimaal zes verflagen aangebracht. De eerste laag is donker groen, gevolgd door een lichtbruine laag.  Daar overheen een lichtgroene laag die afgedekt wordt door een grijze grondlaag. Als laatste zijn een laag bruine verf en ter plaatse van de pilasters en de bossingpanelen nog een laag okergele verf aangebracht.

verflagen binnenzijde
De binnenzijde kent een vergelijkbare laagopbouw, de lichtgroene laag en de grijze grondlaag ontbreken en als laatste is ook hier een laag gele verf over een bruine laag aangebracht.

De balken van de zoldervloer hebben als eerste een groene verflaag met daar overheen aan de buitenzijde een bruine afdekking. Aan de binnenzijde hebben de balken als tweede laag gele verf. Opvallend is verder dat de binnenzijde van de achtergevel ter plaatse van het voormalige keukentje ook geel afgewerkt is.

Op grond van het feit dat de bovenzijde van de pilasters alleen voorzien is van een gele verflaag is de voorlopige conclusie dat deze kleur pas aangebracht is na de herplaatsing van de wand op de onderzochte locatie.

behang
Eerder werd al genoemd dat de bovenzijde van de liggende panelen langs de vloer afgewerkt was met behang. Enkele resten daarvan bleven bewaard. Ook aan de binnenzijde is over de gele verflaag op enkele plaatsen vergelijkbaar behang aangetroffen.

Eerder al werd op de begane grond werd onder tegen de verdiepingsvloer van het achterhuis de aftekening waargenomen van een houten scheidingswand, die aan één zijde voorzien was van een indeling door pilasters. Deze aftekening bevindt zich tussen de rechter bouwmuur en de gesloopte gangmuur, evenwijdig aan de voormalige achtergevel van het voorhuis en op ongeveer een meter afstand daarvan.
Om een eventueel verband vast te kunnen stellen tussen dit bouwspoor en de op de verdieping aangetroffen bedstedewand is de aftekening van de verdwenen wand op de begane grond opgemeten en geprojecteerd op de bovenliggende balklaag. Uit deze tekening volgt dat zowel de totale lengte van het bouwspoor ( 414,5 cm) als de onderlinge afstand van de pilasters op geen enkele wijze overeenkomt met die van de wand op de verdieping.

Ook de ter plaatse tegen de onderzijde van de vloer aangebrachte kleuren bruin en olijfgroen zijn niet aangetroffen op de onderzochte bedstedewand. De bedstedewand van de verdieping heeft dus niet op de begane grond van Laarstraat 111 gestaan.
Zeer waarschijnlijk verwijst het bouwspoor op de begane grond naar een (andere) bedstede- of kastenwand die hier gestaan zal hebben met links en rechts een kleine bedstede gescheiden door een kast.